Hạt sẻn hay còn được gọi với tên thông dụng khác là Hoa tiêu, Ba tiêu hay Dã hoa tiêu…Hạt sẻn được biết đến là một cây thuốc – vị thuốc với nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe con người. Bài viết này các lương y tại Trường Cao đẳng Y dược TP HCM xin chia sẻ sơ lược về công dụng và thông tin của cây hạt sẻn.
- 5 vị thuốc nam chữa trị chứng tiểu đêm hiệu quả
- Công dụng tuyệt với cây nha đam trong chữa bệnh đường tiêu hóa
- Chữa viêm xoang, viêm phế quản bằng Xuyên tâm liên
Hạt sẻn là loại cây mọc hoang nhiều ở nước ta
Tìm hiểu thông tin về cây hạt sẻn
Hạt sẻn có tên khoa học là Zanthoxylum nitidum DC; thuộc họ Cam – Rutaceae. Là loại cây bụi, leo, có gai mọc hoang nhiều ở nước ta và có cả ở Trung Quốc. Cành vươn dài. Lá kép lông chim lẻ, mọc so le, gồm 5 lá chét nguyên. Hai mặt lá đều có gai ở chân, nhất là gân chính và cuống lá. Cụm hoa hình chùm mọc ở kẽ lá. Hoa trắng nhỏ, đơn tính. Quả có 1 – 5 mảnh vỏ, mỗi mảnh đựng một hạt màu đen bóng.
Về y học cổ truyền, hạt sẻn có vị cay, tính ôn và có độc có tác dụng tán hàn, trợ hỏa, trục thấp, ôn trung, sát hồi trùng. Chữa bụng lạnh đau, thổ tả, tẩy giun.
Thành phần hóa học có trong cây hạt sẻn
Các giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM tại Trường Cao đẳng Y dược Pasteur TPHCM cho biết trong cây hạt sẻn có một số thành phần hóa học như Vỏ cành và rễ của hạt sẻn chứa alcaloid nitidin, không bền vững dễ chuyển thành dihydronitidin và oxynitidin. Vỏ rễ chứa flavon, glucosid diosmin. Hạt có tinh dầu chứa linalol.
Ứng dụng cây hạt sẻn vào một số bài thuốc chữa bệnh hữu dụng
Hạt sẻn với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người
- Trị sốt, thuốc ra mồ hôi, thuốc sốt rét kinh niên, thuốc tê thấp Nhân dân ta còn dùng rễ cây này với tên hoàng lực hay rễ cây Sưng hay Huỳnh lực làm thuốc chữa sốt, thuốc ra mồ hôi, thuốc sốt rét kinh niên , thuốc tê thấp. Ngày dùng 4g-8 g dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu.
- Trị sốt, sốt rét, Thấp khớp Rễ chữa sốt, sốt rét, Thấp khớp : Ngày 6g – 12 g dạng sắc, ngâm rượu.
- Trị đau răng Quả dùng ngoài, chữa Đau răng : Sắc hoặc ngâm rượu ngậm, và chữa rắn cắn , giã nát bôi.
- Trị ho, đau bụng, ỉa chảy, nôn mửa, nhức răng, tê bại, Thấp khớp, giun đũa Quả kích thích tiêu hoa, Chữa ho, đau bụng, nôn mửa, ỉa chảy, nhức răng, tê bại, Thấp khớp, giun đũa : Ngày 3g – 5 g dạng sắc, bột.